Dinsdag 4 augustus: Horror van dichtbij

Natuurlijk hadden we al gehoord en gelezen over de afschuwelijke recente geschiedenis van dit mooie land. Toch is het niet onder woorden te brengen hoe het voelt om op plek te zijn waar de horror zich afspeelde. Je voelt de afschuw en het verdriet in iedere cel van je lichaam en dat gevoel gaat niet helemaal weg als je de plek verlaat. Iedereen ter wereld zou deze plek moeten bezoeken om zich te beseffen dat er vreselijke dingen gebeurd zijn (en nog steeds gebeuren)... 

Security Office 21 (S21) was tot 17 april 1975 een gewone middelbare school. Toen Pol Pot met zijn Rode Khmer aan de macht kwam, sloot hij alle scholen (en ziekenhuizen, kloosters, etc.) Educatie was onnodig en de school werd omgedoopt tot gevangenis, waarvan de voormalige wiskundeleraar kamphoofd werd. De Rode Khmer wilden een agrarische communistische staat vormen en iedereen die in de stad woonde, 'hoog' opgeleid was of een vak beoefende was vijand van de nieuwe staat, inclusief hun vrouw en kinderen ('om het gras te doden moet je ook de wortels uitroeien'). Binnen 48 uur waren alle stedelingen verdreven. Ze moeten lopend met alleen de bezittingen die ze konden dragen naar het platteland om dwangarbeid te verrichten. Velen stierven alleen al door het lopen in de hitte zonder eten of drinken en anderen werkten zich letterlijk dood. Weer anderen werden gevangen gezet in een van de vele gevangenissen in het land. Daar werden ze geregistreerd, gefotografeerd en gemarteld. Tot ze een (valse) verklaring aflegden over zichzelf en anderen of tot ze stierven als gevolg van de martelingen. Zodra er een ondertekende verklaring was, werden ze geëxecuteerd. Het motto was dat je beter veel onschuldigen kon vermoorden dan dat je de kans loopt 1 vijand te laten leven. In de beginperiode werden de gevangen in de gevangenis gedood en later op de speciaal daarvoor bestemde moordvelden, 'killing fields'. De gevangenen werden levend naar een massagraf gebracht en daar een voor een doodgeslagen (want een kogel was te duur). De Rode Khmer zijn verantwoordelijk voor 3 miljoen(!) doden (1 op de 4 Cambodjanen, alhoewel de cijfers die we horen steeds van elkaar afwijken) in de minder dan 4 jaar dat ze aan de macht waren. En het bizarre is dat ze veel steun uit het Westen hebben gehad waar de horrorverhalen van vluchttelingen niet werden geloofd. De Rode Khmer hebben zelfs nog 12 jaar hun land mogen vertegenwoordigen in de Verenigde Naties. Pol Pot heeft nooit straf gekregen (behalve huisarrest) tot zijn dood op zeer bejaarde leeftijd. Dit alles zelfs nadat de  bewijzen als de S21 gevangenis met alle foto's, martelwerktuigen en rapporten en de moordvelden ontdekt waren. Hoe is dit mogelijk?!

Het was bizar om door de gangen en de cellen te lopen. Om de martelwerktuigen te zien en de bloedvlekken op de vloer. Om de foto's van de slachtoffers -levend en dood- te zien en de verklaringen van (in totaal 7) overlevenden en de bewakers. En om rond te lopen op Choeung Ek, een van de moordvelden. Het veld ligt 14 km buiten de stad, is zo groot als een voetbalveld en bergt 20.000 doden. De meeste schedels en de grootste botten zijn opgegraven en in een mooi monument opgeborgen. De rest van de botten ligt nog steeds in de graven. Het meest bizarre was dat (door het regenseizoen) overal botten en kleding omhoog komen uit de grond. Ook gewoon op de voetpaden. Zo kwam de horror letterlijk heel dichtbij...